personages bouwen, wat heb je nodig?

Nu ik bezig ben om een groot verhaal te redigeren wordt het ook tijd om de personages in dat grote verhaal verder uit te diepen. Een goed moment om eens een blogpost te schrijven over wat je allemaal met personages kunt. Hou kun je ‘personages bouwen’?

Zoals bij alles wat schrijven betreft, iedereen doet dit anders. Ik beschrijf hier dan ook hoe ík te werk ga. Ik ben wat schrijven betreft meer een tuinier, zie mijn eerdere blogpost, wat betekent dat ik een beetje random te werk ga tot ik een in ieder geval een eerste versie heb. Ik ben me er van bewust dat andere mensen het anders doen, dat is prima. Misschien kun je echter alsnog je voordeel met dit stuk doen.

Fase 1:

Als ik een verhaal begin dan bedenk ik de personages erbij. Natuurlijk, hoe kun je anders een boek schrijven als je niet weet welke personages erin zitten. Maar mijn persoanges groeien met mijn verhaal mee. Ik heb een plot, ik gooi er wat mannetjes en vrouwtjes in die op de één of andere manier instinctief een bepaald karakter krijgen. Naarmate het verhaal vordert weet ik ook beter wat er met die personages gaat gebeuren en groeit dat personage meer en meer. Net als de rest van het verhaal overigens, maar daar hebben we het vandaag niet over.

Fase 2:

Nu ik in de redigeerfase ben is het dan ook hoogtijd om de personages vast te pinnen. Niet als personage in zijn geheel, want personages behoren te groeien door het verhaal heen. Want er gebeuren dingen met ze. Ten goede of ten kwade, het veranderd mensen.
Ik ben niet dezelfde persoon die ik vorig jaar was, en ik ben niet eens in een ingewikkeld avontuur beland. (Ok, met de stage en de scriptie en het uitgeven van mijn boekje staat dat wellicht open ter discussie. – maar het veranderd niets aan mijn punt.)

Nee, mijn personages moeten vastgepind worden door het verhaal heen. Ik moet weten wat hun karakter is op het begin en hoe ze door de gebeurtenissen veranderd zijn. Ik stel het me een beetje voor als een pin in het begin, het midden en het eind. Ze kunnen halverwege wel veranderen, maar ik moet ‘vastpinnen’ waarnaartoe.

Dat betekent dat ik eindelijk eens moet bepalen hoe ze eruit zien en een lijst maken van (rare) gewoontes. Uiteindelijk moeten er een paar dingen op (digitaal) papier. Er zijn op internet al talloze lijsten van allemaal dingen die een karakterbeschrijving nodig heeft, zie bijvoorbeeld hier. Ik persoonlijk vind de één handiger dan de ander.
Bedenk je verder ook tijdens het schrijven/ plotten wat je nodig hebt van karakters. Als je een verhaal schrijft wat zich in een oorlog in de middeleeuwen afspeelt wil je andere dingen van je karakters weten dan als je verhaal zich nu in het bedrijfsleven afspeelt. Je hebt andere wapens nodig.
Hieronder mijn lijst, mogelijk incompleet.

(En omdat ik een beetje moe word van hij/zij typen doe ik gewoon alsof al mijn personages vrouwtjes zijn.)

Voor (bijna) alle personages:

Bijna alle personen waar je hoofdpersonen interactie mee hebben zullen in ieder geval een uiterlijk nodig hebben. De poortwacht die je groet bij het binnenkomen van een stad misschien niet, want die zie je nooit meer terug. Je zult er hoe dan ook over na moeten denken.
Deze dingen zullen voor hoofdpersonages uitgebreider beschreven moeten worden dan voor ‘mindere personages’. Hoe uitgebreider je een personage beschrijft, des te meer heeft een lezer het idee dat het een hoofdpersonage betreft. Weet je echt niet hoever je moet gaan in je manuscript? Doe wat goed voelt, je hebt proeflezers voor een reden.

  • Naam, bijnaam etc.
  • Leeftijd
  • Karakter en personaliteit.
    Klinkt als een open deur, maar hier moet je over nadenken. Hier is echt veel over te zeggen, google bijvoorbeeld eens op leerstijl om maar wat te noemen.
  • Woonsituatie, alleen, met anderen, met huisdieren etc.
  • Uiterlijk, hoe ziet dit personage eruit, hoe kleed zij zich? Doet deze persoon aan make-up of rolt zij gewoon uit bed om haar dag te beginnen?
  • Heeft ze een accent? een zichtbare beperking? etc.
  • Is dit personage echt noodzakelijk.
    Soms moet je bij een personage gewoon besluiten dat het personage niets toevoegt en het schrappen. Dit geld voor alle personages, hoofd- en bijpersonen. Kill your darlings.
  • Waar is deze persoon mee bezig, wat is haar baan? Wat doet dat met haar humeur?
    Je hoofdpersoon kan haar bijvoorbeeld tegenkomen als baliemedewerker, een baan die het personage haat en dat ook laat blijken. Of je hoofdpersoon ís de verveelde baliemedewerker en is zielsgelukkig als er eindelijk iets spannends gebeurt in haar leven.

Voor de belangrijke personages:

Alhoewel ik onderscheid maak tussen bijfiguren en hoofdpersonen is er natuurlijk ook een tussencategorie. Je zult je helaas eigen instinct en voorkeur moeten gebruiken om te bepalen wat je van elk personage wilt beschrijven, misschien zijn hier maar een paar dingen van relevant.

  • Wat zijn haar krachten en beperkingen? Is zij zich ervan bewust? Kan ze het accepteren? Wat zou ze nodig hebben om dat te accepteren?
  • Waar wil ze heen met haar leven? Wat is haar doel.
    Dit is een doel dat mag veranderen naarmate de wereld om je karakter heen veranderd. Denk aan een puber die alleen maar naar dat schoolfeest wil, totdat ze wordt weggezapt naar een megaschoolfeest dat eindeloos doorgaat en ze gewoon weer naar huis wil. (Al kun je hier beargumenteren dat haar doel deep down altijd al was om weer met haar ouders overweg te kunnen.)
  • Verleden, heden, toekomst – en wat het personage ervan vindt.
    • Waar komt dit personage vandaan? Gelukkig gezin, ongelukkig gezin? Trauma’s? Cultuur?
    • Waar is dit personage? In hoeverre is ze zich bewust van haar omgeving?
    • Waar gaat dit personage heen? Wat is daarvoor nodig?
  • Wat doen andere personages met dit personage? Zijn ze bevriend? vijanden? Een geliefde? een ex?
  • Wat is de moraliteit van karakters? Wat vind ze goed, wat vind ze echt niet kunnen? (En waarom?)

Fase 3:

Als je alles beschreven hebt moet je het weer in je verhaal verwerken. Mogelijk kom je er dan alsnog achter dat iets toch anders is en of je aanvullende informatie nodig hebt.. Ga dan gerust terug naar fase 2 en herhaal.

Er is misschien nog meer wat op de lijst moet. Vind je dat er iets mist? Laat het me vooral weten in de opmerkingen, dan kan ik (en anderen) er weer mijn voordeel mee doen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.